Língua guugu yalandji

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Guugu Yalandji
Falado(a) em: =Austrália
Região: Queensland
Total de falantes: 323 (2016)
Família: Pama–Nyungan
 Paman?
  Yalanjic ou Yimidhirr–Yalanji–Yidinic
   Guugu Yalandji
Escrita: Latina
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: vários:
gvn — Kuku-Yalanji
djf — Djangun
vmu — Muluridyi

Guugu Yalandji (Kuku-Yalanji) é uma língua aborígene falada por cerca de 323 pessoas em Queensland, Austrália. É a língua tradicional do povo Kuku Yalanji. Apesar dos conflitos entre o povo Kuku Yalanji e os colonos britânicos em Queensland, a língua tem um número saudável de falantes, e esse número está aumentando. Mesmo ameaçado e extinção, seu uso é vigoroso e as crianças o aprendem nas escolas. Todas as gerações de falantes têm atitudes positivas na linguagem. Os Kuku Yalanji ainda praticam sua religião tradicional e possuem tradições orais ricas. Muitas pessoas na comunidade Kuku Yalanji também usam o inglês. 100 falantes de Kuku Yalanji podem ler e escrever em Kuku Yalanji.

Dialetos[editar | editar código-fonte]

Kuku Yalanji, Yungkurara, Kuku Nyungkal, Kokobididji, Kokobujundji, Kokokulunggur, Kokowalandja, Wakara, Wakaman?, Djankun, Muluridji, ?Wulpura

Escrita[editar | editar código-fonte]

O afabeto latino usado pelo Guugu Yalandji não usa as letras E, O, C, D, F, H, K, P, Q, S, T, V, X, Z. Usam-se as formas Ng, Ny.

Fonologia[editar | editar código-fonte]

Vogais[editar | editar código-fonte]

Kuku-Yalanji uses the typical three-vowel system, /a, u, i/, used in other Aboriginal Australian languages.[1]

Consoantes[editar | editar código-fonte]

This table uses the standard orthography used by both linguists and the speech community. Stop sounds can range between voiced and voiceless releases. Where the orthography differs from the IPA representation, the orthography is bolded

Labial Alveolar Retroflexa Palatal Velar
Oclusiva b / surda - p ~ sonora – b/ d / surda - t ~ sonora - d/ j /surda - c ~ sonora - ɟ/ g /surda - k ~ sonora velar -ɡ/
Nasal /Bilabial nasal - m/ /Dental, alveolar- n/ ny /Palatal nasal - ɲ/ ng /Velar nasal - ŋ/
Aproximante /sonora aproximante -w/ l/ r /retroflexa aproximante -ɻ/ y /palatal aproximante - j/
Vibrante rr /Dental, alveolar e pós-alveolar -r/

Amostra de texto[editar | editar código-fonte]

Pai Nosso

Nganjinanga nganjan jiringa, yundu ngulkurr bajaku. Nganjin yunun kuku nyakaku. Yundu yunduku majamaka bubungu yala yundu maja jiringa. Nganjinanga mayi daya nyikunku. Nganjinandamunku buyun-buyunku milka-wulay, yala nganjin buyun-buyunku milka-wulay kanbalda balkan nganjinanda. Yundu nganjinin nyakaku. Dubu kanbi, nyulu kari milka-bakanka, buyun-damanka. Yunduku majakuda, yunduku junkurrjikuda, yunduku dayirr-dayirrkuda.

Notas[editar | editar código-fonte]

  1. Patz, Elisabeth (2002). A Grammar of the Kuku Yalanji Language of North Queensland (PDF). Col: Pacific Linguistics 527. Canberra: Pacific Linguistics. ISBN 978-0-85883-534-4. doi:10.15144/pl-527Acessível livremente. hdl:1885/146148Acessível livremente 

Ligações externas[editar | editar código-fonte]