Língua seediq

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
Seediq (Taroko)
Falado(a) em: Taiwan
Região: central, oriental, litoral
Total de falantes: 20 mil (2008)
Família: Austronésia
 Formosana Setentrional
  Atayalic
   Seediq (Taroko)
Códigos de língua
ISO 639-1: --
ISO 639-2: ---
ISO 639-3: trv

Seediq (pronúncia IPA-seˈedæq) é uma língua Atayalic (das línguas formosanas) falada nas montanhas do norte de Taiwan delos povos Seediq e Truku.

Dialetos[editar | editar código-fonte]

Seediq consiste em três dialetos principais (Tsukida 2005). Os membros de cada grupo dialetal se referem a si mesmos pelo nome de seu dialeto, enquanto os Amis (povo) os chamam de "Taroko".

  1. Truku (Truku) – 20 mil da etnia incluindo os não falantes da língua. Os falantes do dialeto Truku, transcrito 太魯閣 Tàilǔgé em língua chinesa, dá seu nome ao parque nacional Taroko Gorge.
  2. Toda (Tuuda) - 2,5 mil da etnia incluindo os não falantes da língua.
  3. Tgdaya (Tkdaya, Paran) - - 2,5 mil da etnia incluindo os não falantes da língua.

Escrita[editar | editar código-fonte]

A Língua Seediq usa o alfabeto latino sem as letras F, V, Z. Usa-se a forma Ng.

Fonologia[editar | editar código-fonte]

Em Seediq existem 19 sons consoantes e 4 sons vogais fonemas. Entre esses, há duas fricativas velares, uma surda e outra sonora, e uma plosiva uvular]. Em ambas séries, oclusivas bilabiais alveolares em oposição constrastiva de voz (surda – sonora); As séries velar e uvular, no entanto, só exibem sons surdos. A africada alveolar tem um estado fonológico marginal sendo encontrada em algumas interjeições (como te'cu! - "Que bagunça!"), palavras emprestadas de outras línguas e formas verbais não-finitas com o prefixo gerúndio cese- (Tsukida 2005: 292, 297).

Consonants in Seediq (Truku dialect)[1][2]
Labial Alveolar Palatal Velar [[Consoante uvular|Uvulae Glotal
surda sonora surda sonora surda sonora surda sonora
Consoante plosiva p [p] b [b] t [t] d [d] (j [ɟ]) k [k] q [q] ʼ [ʔ]
Fricativa s [s] x [x] g [ɣ] h [h]
Africada (c [ts])
Lateral l [l]
Nasal m [m] n [n] ng [ŋ]
Vibrante r [ɾ]
Semivogal y [j] w [w]

Com os grafemas c e j, a ortografia prática indica os alofones] palatais de 't' e 'd', respectivamente, depois de 'i' e 'y' '.

As vogais são as seguintes:

Vogais Seediq (Truku dialect)[1]
Anterior Central Posterior
Fechada i [i] u [u]
Medial e [ə]
Aberta a [a]

Amostra de texto[editar | editar código-fonte]

Smkuxul ku musa muuyas ka yaku. Slluhe jiyuga, muuyas, muuyas uyas ma kmeeki. Mqaras ku klaali ka yaku. Meniq ku sapah, tama bubu mu, ma qbsuran mu rseno, swai mu mqedil, smkuxul mbahang uyas mu ma, qmita keeki mu kana dheya.

Português

Eu gosto de ir à escola e aprender a desenhar, ler, cantar e dançar. Estou muito feliz todos os dias. A imagem que eu desenhei era muito bonita. Eu também leio muito livros, e o professor gosta muito de mim. Em casa, meu pai, mãe, irmão e irmã gostam de me ouvir cantando e me observando dançar.

Notas[editar | editar código-fonte]

  1. a b Tsukida 2005, p. 293.
  2. Xu 2008, pp. 6-9.

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Tsukida, Naomi. 2005. "Seediq." In Adelaar, K. Alexander and Nikolaus Himmelmann, eds. 2005. The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Psychology Press.
  • Xu, Weicheng (2008). Tàilǔgé gòucífǎ yánjiū 太魯閣構詞法研究 [World Formation In Truku] (Tese). Hsinchu: Graduate Institute of Taiwan Languages and Language Education 
  • Lian Haoqi 連皓琦. 2013. 賽德克語太魯閣方言禁忌語與委婉語研究. Hualien, Taiwan: National Dong Hwa University 國立東華大學. ISBN 9789860392883
  • Ochiai, Izumi. 2016. Bu-hwan Vocabulary Recorded in 1874: Comparison with Seediq Dialects. Asian and African Languages and Linguistics No.10, 2016.

Ligações externas[editar | editar código-fonte]