Saltar para o conteúdo

Vasaces Sarones

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
(Redirecionado de Bassaces Sarones)
Vasaces Sarones
Etnia armênia
Ocupação Nobre e general
Religião Cristianismo

Vasaces Sarones (em latim: Vasaces; em armênio: Վասակ; romaniz.: Vasak; em grego: Βασσάκης; romaniz.: Bassákēs) foi um nobre armênio (nacarar) da família Sarones do século V, ativo durante o reinado do xainxá Perozes I (r. 459–484).

Nome[editar | editar código-fonte]

Vasaces é a forma latina[1] do armênio Vasaque (Վասակ, Vasak), que derivou do iraniano médio Vasaque (*Vasak) e, por conseguinte, do iraniano antigo Vasaca (*Vasa-ka-; de *vas-, "desejar, desejo").[2] Foi registrado em aramaico do Egito como Vasaque (Wsk̊), em sodiano maniqueísta como Vasaque (Ws’k), em siríaco como Basague (Basag)[2] e em grego como Uasaces (Ουασάκης, Ouasákēs), Bataces (Βαττάκης, Battákēs)[1] e Bas[s]aces (Βασ[σ]άκης, Bas[s]ákēs). Ferdinand Justi propôs que estivesse ligado a Bagasaces (Bagasacēs; Βαγασάκης, Bagasákēs),[3] que derivou do persa antigo Bagasaca (*Bagasaka).[4][5]

Contexto[editar | editar código-fonte]

Dracma de Vararanes V (r. 420–438)

Em 428, os nacarares da Armênia peticionaram ao xainxá Vararanes V (r. 420–438) para que destronasse o rei Artaxias IV (r. 422–428) e abolisse a dinastia arsácida. Para governar o país, Vemir-Sapor foi nomeado como marzobã e e Vaanes II foi designado à tenência real.[6] Vemir-Sapor morreu em 442, após uma administração considerada justa e liberal, na qual conseguiu manter a ordem sem ferir o sentimento nacional de frente. Vasaces I substituiu-o como marzobã.[7] Vararanes permitiu a manutenção do cristianismo, enquanto procurava acabar com a influência do Império Bizantino sobre a Igreja da Armênia ao anexá-la à Igreja do Oriente. Contudo, seu filho e sucessor, Isdigerdes II (r. 438–457), era um pietista masdeísta e se comprometeu a impor o masdeísmo na Armênia, exigindo que a nobreza apostatasse e fundando templos de fogo sobre igrejas.[8] Sob a liderança de Vardanes II, se revoltaram, mas foram derrotados em junho (ou 26 de maio) de 451 na Batalha de Avarair; a maioria dos nacarares que participaram da revolta foram então deportados à capital persa de Ctesifonte.[9] Após Avarair, os armênios foram constantemente chamados pelos iranianos para expedições militares distantes e foram obrigados a aceitar o crescente poder dos apóstatas. No contexto, receberam bem o apelo da revolta de Vactangue I (r. 447/9–502/22), que sublevou contra os persas.[10]

Vida[editar | editar código-fonte]

Dracma de Isdigerdes II (r. 438–457)

A parentela de Vasaces é desconhecido, exceto que pertencia à família Sarones. Quando a rebelião de Vaanes I Mamicônio eclodiu, manteve-se leal ao xainxá Perozes I (r. 459–484). Segundo Lázaro de Farpe, em 481, após os rebeldes conseguirem grande vitória contra os iranianos na Batalha de Acori, foi enviado pelo inimigo (que é metaforicamente referido como Satanás) ao lado de Vargoxe Gentúnio para Dúbio para espalhar as falsas notícias de que os armênios foram derrotados, causando pânico. Foram desmentidos, no enquanto, quando um dos combatentes, Arrastão, contou publicamente a verdade.[11]

Referências

  1. a b Ačaṙyan 1942–1962, p. 43.
  2. a b Martirosyan 2021, p. 16.
  3. Justi 1895, p. 65.
  4. Hinz 1975, p. 58.
  5. Tavernier 2007, p. 139.
  6. Grousset 1973, p. 182-184.
  7. Grousset 1973, p. 187.
  8. Grousset 1973, p. 189-196.
  9. Dédéyan 2007, p. 190.
  10. Dédéyan 2007, p. 192.
  11. Lázaro de Farpe 1985, p. 243-244 (II.69).

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Ačaṙyan, Hračʻya (1942–1962). «Վասակ». Hayocʻ anjnanunneri baṙaran [Dictionary of Personal Names of Armenians]. Erevã: Imprensa da Universidade de Erevã 
  • Grousset, René (1973) [1947]. Histoire de l'Arménie: des origines à 1071. Paris: Payot 
  • Hinz, Walther (1975). «*bagasaka-». Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen (Göttinger Orientforschungen, Reihe III, Iranica; 3. Viesbade: Otto Harrassowitz 
  • Justi, Ferdinand (1895). «Wardān». Iranisches Namenbuch. Marburgo: N. G. Elwertsche Verlagsbuchhandlung 
  • Lázaro de Farpe (1985). Bedrosian, Robert, ed. Ghazar P'arpec'i's History of the Armenians. Nova Iorque: Sources of the Armenian Tradition 
  • Martirosyan, Hrach (2021). «Faszikel 3: Iranian Personal Names in Armenian Collateral Tradition». In: Schmitt, Rudiger; Eichner, Heiner; Fragner, Bert G.; Sadovski, Velizar. Iranisches Personennamenbuch. Iranische namen in nebenüberlieferungen indogermanischer sprachen. Viena: Academia Austríaca de Ciências 
  • Tavernier, Jan (2007). «4.2.282. *Bagasaka-». Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550–330 B.C.): Lexicon of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts. Lovaina e Paris: Peeters Publishers