Saltar para o conteúdo

Vasaces (general)

Origem: Wikipédia, a enciclopédia livre.
 Nota: Para outras pessoas de mesmo nome, veja Vasaces.
Vasaces
Nacionalidade Império Bizantino
Etnia Armênio
Ocupação General
Religião Catolicismo

Vasaces (em latim: Vasaces; em armênio: Վասակ; romaniz.: Vasak; em grego: Βασσάκης; romaniz.: Bassákēs; fl. 538-542) foi um nobre e general de origem armênia que possivelmente pertenceu a família Mamicônio. Esteve envolvido na conspiração que provocou a morte do oficial bizantino Acácio e posteriormente participou na delegação ao xá sassânida Cosroes I (r. 531–579).

Nome[editar | editar código-fonte]

Vasaces é a forma latina[1] do armênio Vasaque (Վասակ, Vasak), que derivou do iraniano médio Vasaque (*Vasak) e, por conseguinte, do iraniano antigo Vasaca (*Vasa-ka-; de *vas-, "desejar, desejo").[2] Foi registrado em aramaico do Egito como Vasaque (Wsk̊), em sodiano maniqueísta como Vasaque (Ws’k), em siríaco como Basague (Basag)[2] e em grego como Uasaces (Ουασάκης, Ouasákēs), Bataces (Βαττάκης, Battákēs)[1] e Bas[s]aces (Βασ[σ]άκης, Bas[s]ákēs). Ferdinand Justi propôs que estivesse ligado a Bagasaces (Bagasacēs; Βαγασάκης, Bagasákēs),[3] que derivou do persa antigo Bagasaca (*Bagasaka).[4][5]

Biografia[editar | editar código-fonte]

Soldo de Justiniano (r. 527–565)
Dracma de Cosroes I (r. 539–571)

Vasaces foi registrado como genro de João, um oficial aparentado com os arsácidas armênios, e cunhado dos oficiais Artabanes e João.[6] Era o pai dum Gregório e Christian Settipani, com base numa carta do católico de todos os armênios Narses II, considera-o como pai de Vardanes III Mamicônio.[7]

Em 538/539, Artabanes participou em uma conspiração armênia contra Acácio, o procônsul da Armênia I, cujos pesados impostos e comportamento cruel causaram grande ressentimento. O próprio Artabanes matou Acádio. Logo depois, na batalha entre os rebeldes e o exército bizantino em Enócalo, o general Sitas, enviado por Justiniano (r. 527–565) para sufocar a rebelião, foi morto, quiçá por Artabanes.[8] O pai de Artabanes e Vasaces tentaram negociar um trégua com o sucessor de Sitas, Buzes, mas o primeiro foi morto pelo oficial.[9]

Como resposta ao evento, Vasaces participou duma delegação ao xá sassânida Cosroes I (r. 531–579) na qual solicitou refúgio aos conspiradores.[9] Atravessando para o território persa, nos anos seguintes eles participariam das campanhas de Cosroes I contra os bizantinos.[10] Em 542, contudo, Vasaces e outros armênios que partiram à Pérsia receberam salvo-conduto imperial e dirigiram-se a Constantinopla. Procópio de Cesareia, em seu registro sobre o período, relata que Vasaces era um homem de ação.[9]

Referências

  1. a b Ačaṙyan 1942–1962, p. 43.
  2. a b Martirosyan 2021, p. 16.
  3. Justi 1895, p. 65.
  4. Hinz 1975, p. 58.
  5. Tavernier 2007, p. 139.
  6. Martindale 1992, p. 641; 643.
  7. Settipani 2006, p. 131-135.
  8. Martindale 1992, p. 8–9, 125, 1162.
  9. a b c Martindale 1992, p. 177.
  10. Martindale 1992, p. 125, 255, 641.

Bibliografia[editar | editar código-fonte]

  • Ačaṙyan, Hračʻya (1942–1962). «Վասակ». Hayocʻ anjnanunneri baṙaran [Dictionary of Personal Names of Armenians]. Erevã: Imprensa da Universidade de Erevã 
  • Hinz, Walther (1975). «*bagasaka-». Altiranisches Sprachgut der Nebenüberlieferungen (Göttinger Orientforschungen, Reihe III, Iranica; 3. Viesbade: Otto Harrassowitz 
  • Justi, Ferdinand (1895). «Wardān». Iranisches Namenbuch. Marburgo: N. G. Elwertsche Verlagsbuchhandlung 
  • Martindale, John R.; Jones, Arnold Hugh Martin; Morris, John (1992). The Prosopography of the Later Roman Empire - Volume III, AD 527–641. Cambrígia e Nova Iorque: Imprensa da Universidade de Cambrígia. ISBN 0-521-20160-8 
  • Martirosyan, Hrach (2021). «Faszikel 3: Iranian Personal Names in Armenian Collateral Tradition». In: Schmitt, Rudiger; Eichner, Heiner; Fragner, Bert G.; Sadovski, Velizar. Iranisches Personennamenbuch. Iranische namen in nebenüberlieferungen indogermanischer sprachen. Viena: Academia Austríaca de Ciências 
  • Settipani, Christian (2006). Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs. Les princes caucasiens et l'Empire du vie au ixe siècle. Paris: de Boccard. ISBN 978-2-7018-0226-8 
  • Tavernier, Jan (2007). «4.2.282. *Bagasaka-». Iranica in the Achaemenid Period (ca. 550–330 B.C.): Lexicon of Old Iranian Proper Names and Loanwords, Attested in Non-Iranian Texts. Lovaina e Paris: Peeters Publishers